Berke Arben Artuç
Ahmet Civan Canova, 25 Haziran 1955 tarihinde Ankara'da doğdu. Ankara Radyosu'nda babasının yönetmenliğini yaptığı Radyo Çocuk Saati'nde küçük roller aldı. Civan Canova'nın annesi Gündüz Sencer, 1963 yılında ikinci evliliğini Kartal Tibet ile yaptı. Katıldığı 'Film Gibi Hayatlar' programında üvey babası hakkında konuşurken gözyaşlarına hakim olamayan Civan Canova, "İlk film setine beni o götürdü." demişti. 1 Temmuz 2021'de vefat eden üvey babası Kartal Tibet ile ilgili konuşurken gözyaşlarını tutamayan oyuncu, "Yeri çok ayrıdır, her açıdan çok ayrıdır. Bütün dertlerimi, bütün sorunlarımı anlattığım biriydi." şeklinde konuşmuştu.
Civan Canova'nın öz babası ise Mahir Canova 1949'da Hasanoğlan Köy Enstitüsü'nde, İzmir Şehir Tiyatrosu'nda, İzmir Ara Tiyatrosu'nda, Kent Oyuncuları'nda, Arena Tiyatrosu'nda çeşitli oyunlar yönetti. Birçok tiyatro ve sanat dergilerinde yazılar yazdı. Halkevleri Merkez Yönetim Kurulu'nda görev alarak tiyatro kursları açtı. Bu kurslarda, bugün tiyatro hayatımızda önemli yerleri olan sanatçıları yetiştirdi. Isparta Belediyesi Şehir Tiyatrosu'nun kuruluş çalışmalarına katıldı, seçmeleri yaparak kursları planladı ve başlattı. 12 Eylül 1980 darbesinden sonra 5 Ocak 1982-06 Aralık 1983 tarihleri arasında Danışma Meclisi'ne Milli Güvenlik Konseyince seçildi. Böylece TBMM'de görev yapan tek sanatçı üye oldu. 1985'te sanat yaşamındaki 50.yılını doldurarak onuruna düzenlenen törende ödül aldı. 1991'de Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından Devlet Konservatuarı ilk mezunlarından olması nedeniyle ödüllendirildi.
Civan Canova, oyunculuğa Yılmaz Güney'in 'Arkadaş' filminde başladı. Canova, Yılmaz Güney ile tanıştığı günü hayatının dönüm noktalarından biri olduğunu dile getirmişti. Aynı yıl Ankara Devlet Konservatuarı Tiyatro Bölümüne kaydoldu. 1979 yılında mezun oldu ve Devlet Tiyatroları kadrosuna girerek İstanbul Devlet Tiyatrosu'nda çalışmaya başladı.
'Kör Buluşma' isminde bir film senaryosu yazarak yazarlığa adımını attı. 1994'te ilk olarak 'Kıyamet Sularında' oyununu yazdı. 'Sokağa Çıkma Yasağı' nda (1997) bir sayım günü sokağa çıkamayan otel müşterilerinin geçirdikleri bir günü ironik bir dille anlattı. Bu oyun ile Cevdet Kudret Edebiyat Ödülü'nü kazandı. 1998'de sanatçı Açelya Akkoyun ile evlendi, çift 2004 yılında boşandı. Canova'nın erkek dünyasına absürt bir bakış içeren 'Erkekler Tuvaleti' (1999), kendi evliliğinden yola çıkarak yazdığı ve kendisinden daha olgun, kendini geliştirmiş bir erkekle evlenen genç bir kadının bakış açısından bu evliliği anlatan tek kişilik 'Düğün Şarkısı' (2002), internet çağının yalnızlaşmış ilişkilerini ele alan 'Ful Yaprakları' (2005), adlı oyunları en çok sahnelenen oyunları arasında yer aldı.
2006 yılında, 'Eve Dönüş' filmindeki işkenceci polis rolü ile 43. Altın Portakal Film Festivali'nde Altın Portakal En İyi Yardımcı Erkek Oyuncu Ödülü'nü kazandı ve Sadri Alışık Sinema ve Tiyatro Oyuncu Ödülleri'nde En İyi Erkek Oyuncu Ödülü'nü 'Sis ve Gece' filmindeki Cuma rolünü canlandıran İlyas Salman ile paylaştı. 2011 yılında 'Ölüleri Gömün' oyunundaki rolü ile Afife Jale Tiyatro Ödülleri Yılın En Başarılı Erkek Oyuncusu Ödülü'nü kazanmıştır.
Geçmişinde politik izler de bulunmaktadır. 'F Tipi' filminde oynamıştır. Film Grup Yorum tarafından geliştirilen ve 19 Aralık 2000 tarihinde 20 hapishane eşzamanlı yapılan Hayata Dönüş operasyonu sonrası F Tipi Cezaevlerinde yaşananları konu alır.
'Eve Dönüş' filmi ise 12 Eylül'ü konu alır. Ülkedeki baskı ortamının güçlendirildiği ve apolitik bir bireyin kimliğini aslında devletin belirlediği bir öyküyle karşılaşırız. Canova, bu filmde işkenceci polisi oynamaktadır.
Resim sanatı ile de uğraşan Canova, 2016'da Teşvikiye Erinç Sanat Galerisi'nde, 2017 yılında İstanbul Beyoğlu'ndaki Bitiyatro'da resim sergisi açtı.
Akciğer kanseri tedavisi gören Civan Canova, 20 Ağustos 2022'de İstanbul'da 67 yaşında hayatını kaybetti. Muhakkak ürettikleriyle, tiyatroya ve sinemaya büyük katkılar sunmuştur.
Ustanın ardından birçok söylenecek söz var, biz onun oyunundan bir alıntı ile bitirelim:
"Ne yazık ki kainatın tümünü versen bile istediğin ruhu herhangi bir müzede sergileyemiyorsun."
-Düğün Şarkısı, Civan Canova
Bambu Tiyatro ve Kültür Sanat Dergisi (54.sayı)
Comments