Burçak Savaşkurt
Dale Wasserman
Amerikalı oyun yazarı Dale Wasserman 2 Kasım 1914 tarihinde Rhinelander, Wisconsin'de doğdu. 9 yaşında yetim kalan Wasserman, ağabeyi ile birlikte Güney Dakota'daki bir yetimhanede yaşadı. 19 yaşından sonra tiyatronun birçok farklı alanında çalıştı. Kendisini ışık tasarımcılığı, prodüktörlük ve yönetmenlik alanlarında eğitti. Ünlü müzikal emprezaryonu Sol Hurok'un yanında sahne amiri ve ışık tasarımcısı olarak çalıştı. Katherine Dunham Company için yaptığı özgün ışık tasarımları, daha sonra başka dans toplulukları tarafından da kullanıldı. Amerika dışında Paris ve Londra gibi şehirlerde prodüktörlük ve yönetmenlik yaptı. Bir Broadway müzikalini yönettiği sırada "şu yönettiğim eserden daha kötüsünü yazamam sanırım" diyerek önceki tüm uğraşlarını bir kenara bırakıp kendini yazarlığa adadı.
İlk oyunu "Elisha and the Long Knives" (1955), Matinee Theatre adlı bir televizyon antolojisi içinde yayımladı ve yılın en iyi televizyon senaryolarından biri olarak nitelendirildi. Otuzdan fazla televizyon oyunu yazan Wasserman, "Televizyonun Altın Çağı" olarak anılan dönemin en tanınmış yazarlarından biri oldu. Wasserman, Ken Kesey'in romanı "One Flew Over the Cuckoo's Nest"i 1963 yılında sahneye uyarladı ve altı yıl boyunca San Francisco'da oynadıktan sonra Amerika'nın ve dünyanın diğer başlıca şehirlerinde de sahnelendi. Televizyonda "I, Don Quixote"(1959) adıyla yayımlanan ve sonrasında bir Broadway müzikaline dönüştürülen "Man of La Mancha" (1965), çoğunlukla bir "Don Kişot" uyarlaması olarak sanılsa da, Don Kişot'un içinde yer alan bazı kısımlar kullanılarak Miguel de Cervantes'in yaşamına ışık tutmayı amaçlayan, tamamen orijinal bir çalışmaydı. "Man of La Mancha" Broadway'de beş yıl boyunca sahnelendi ve dünyada otuzdan fazla dilde oynandı.
Beyaz perde için "Quick, Before It Melts"(1964), "Mister Buddwing" (1966) ("Woman Without A Face" olarak da bilinir), "A Walk with Love and Death"(1969) ve "Man of La Mancha"(1972) gibi filmlerin senaryosunu yazdı. Eugene O'Neill Theater Center'ın kurucusu olan Wasserman, ayrıca Midwest Playwrights Laboratory'nin sanat yönetmenliğini yaptı.
1959 yılında "I, Don Quixote" ile Writers Guild of America Ödülü'nü alan Wasserman'ın, metnini yazdığı "Man of La Mancha" müzikali yedi dalda aday gösterildiği Tony Ödülü'nü, içlerinde "En İyi Müzikal" olmak üzere, beş dalda kazandı.
"The Impossible Musical: The 'Man of La Mancha' Story"(2003) adında bir de kitabı olan Dale Wasserman, 21 Aralık 2008 tarihinde Arizona'da hayata gözlerini yumdu.
Mitch Leigh
Gerçek adı Irwın Michnick olan ve 30 Ocak 1928 tarihinde Brooklyn'de dünyaya gelen Amerikalı müzikal bestecisi ve tiyatro prodüktörü Mitch Leigh, 1951 yılında Yale Üniversitesi'nin müzik bölümünden mezun oldu. 1952 yılında Paul Hindemith'in yanında müzik üzerine yaptığı yüksek lisans eğitimini tamamladı. Kariyerine caz müzisyeni olarak başlayan Leigh, televizyon ve radyo için reklam müzikleri besteledi. 1957 yılında "Music Makers,Inc." adlı radyo-televizyon reklam prodüksiyon şirketini kurdu ve buranın kreatif direktörlüğünü üstlendi. 1962-1965 yılları arasında ABC Color Logo için enstrümantal müzikler yazdı. Ayrıca televizyon için "Nobody Doesn't Like Sara Lee" reklam cıngılını besteledi.
1965 yılında söz yazarı Dale Wasserman ile yaptığı ortak çalışmanın sonunda "Man of La Mancha" müzikali doğdu. Leigh'in bir sonraki eseri, aynı zamanda prodüktörlüğünü yaptığı "Chu Chem" (1966), "Man of La Mancha" müzikalinden bir sene sonra sahnelendi, ancak kısa bir süre sonra kaldırıldı. 1989 yılında Broadway'de yeniden sahnelenerek 68 temsil yaptı. William Alfred'in oyunu "Hogan's Goat"dan esinlenerek yapılan, hem prodüksiyonu hem de müziği Mitch Leigh'e ait olan "Cry for Us All" adlı müzikal 1970 yılında Broadway'de sahnelendi, ancak sadece 9 temsil yapabildi. Leigh daha sonra, başrolde Yul Brynner'ın oynadığı "Home Sweet Homer" adlı mzüikalin bestesini yaptı. Eser 1967 yılının Ocak ayında Broadway'de sahnelendi ancak sadece 1 temsil yaptıktan sonra kaldırıldı. Hem prodüksiyonunu, hem de müziğini yaptığı "Sarava" 1979 yılında sahnelenerek 101 temsil verdi. Leigh, başrolünü yine Yul Brynner'ın oynadığı "The King and I" müzikalinin yeni versiyonunun prodüktörlüğünü ve yönetmenliğini üstlendi. 1988 yılında prodüktör Mike Todd'un hayatını konu alan "Mike" müzikalinin ismi "A'int Broadway Grand!" olarak değiştirilerek Broadway'de sahnelendi, ancak sadece 25 temsil yapabildi. Amerikalı oyun yazarı Sidney Michaels ile birlikte yazdıkları "Halloween" müzikali, Barbara Crooks ve Jose Ferrer gibi oyunculara rağmen, Broadway'e taşınamadı.
Leigh 1977 yılında, Yale Müzik Okulu yetkilileri ile birlikte nefesli çalgılar üzerine ileri ihtisas yapacak başarılı müzisyenler için Keith Wilson bursunu oluşturdu. Ayrıca 2001 yılında Yale Müzik Okulu'nda bulunan binalardan birine, bestecinin ve eşinin onuruna "Abby and Mitch Leigh Hall" ismi verildi.
"Man of La Mancha"nın müziği ile Tony Ödülü'ne layık görülen Leigh, "The King and I"ın yeni versiyonu ile "En İyi Yönetmen" dalında Tony Ödülü'ne aday gösterildi. "Man of La Mancha"nın unutulmaz şarkısı "The Impossible Dream" ile Songwriter's Hall of Fame'den Çağdaş Klasikler Ödülü alan Mitch Leigh, 16 Mart 2014 tarihinde Manhattan'da hayata gözlerini yumdu.
Joe Dardion
30 Ocak 1911 tarihinde New York City'de doğan Amerikalı söz yazarı Joe Darion, City College of New York'ta öğrenim gördü. 1951 yılında ASCAP'a katıldı. 1950'lerin başında "Changing Partners" ve "Ricochet" gibi müzik listelerinde ilk 10'a giren şarkıların sözlerini yazdı. Çalıştığı ilk Broadway eseri olan caz-opera tarzındaki "Shinbone Alley"de (1957)Mel Brooks ile eserin metnini, George Kleinsinger ile şarkı sözlerini ortaklaşa yazdı. Bu şarkılar içinde "What Do We Care?" , "Way Down Blues" , "Be A Pussycat" , "What The Hell" , "The Lightning Bug Song" ve "The Moth Song" öne çıktı. 13 Nisan ile 25 Mayıs 1957 arasında kısa bir süre sahnelenmesine rağmen eleştirmenler tarafından övgüyle bahsedildi. 1971 yılında gene aynı metinle John D.Wilson'ın yönetmenliğini yaptığı bir animasyon filme dönüştürüldü.
Darion'un yer aldığı bir sonraki Broadway müzikali "Man of La Mancha" (1965) büyük bir ticari başarı elde etti. "I'm Only Thinking of Him" , "Little Bird, Little Bird" , " What Does He Want of Me?" , "I Really Like Him" ve sadece müzikalde değil, müzikal dışında da dillerden düşmeyen ve klasikleşen "The Impossible Dream", Darion'un sözlerini yazdığı ses getiren şarkılardan birkaçıydı. 1966 yılında "Man of La Mancha" ile Tony Ödülü'ne layık görülen Joe Darion, 1968 yılında Manos Hatzidakis'in "En İyi Besteci" dalında aday gösterildiği "Illya, Darling" ile "En İyi Söz Yazarı" dalında Tony Ödülü'ne aday gösterildi. "Illya Darling" 320 kez sahnelendi.
Darion birçok popüler şarkının sözlerine imza attı. Bunlardan en önemlileri arasında "A Woman Wouldn't Be a Woman" , "Toujours Gai" , "Christmas Is a Feeling In Your Heart" , "The Growing-Up Tree" , " The Ho Ho Song" , "The Midnight Train" , "The Lollipop Tree" , "The Goonie Bird Song" ve "Little Red Train to the Zoo" sayılabilir.
Özellikle besteci Ezra Laderman ile ortaklaşa çalışmalar yapan, "Galileo Galilei" oratoryosu, "And David Wept" , "A Handful of Souls" , "The Questions of Abraham" ve "A Mass for Cain" adlı kantatlar için librettolar yazan Joe Darion, 16 Haziran 2001 tarihinde Lebanon, New Hampshire'da hayata gözlerini yumdu. Darion son günlerinde "Oswego" adında bir eser üzerine çalışıyordu.
Bambu Tiyatro ve Kültür Sanat Dergisi (43.Sayı)
Comments